27 Mayıs 2025 tarihinde Antalya’da EPDK ve Türkiye Elektrik İletim A.Ş. (TEİAŞ) ev sahipliğinde Akdeniz Enerji Düzenleyicileri Birliği (MEDREG) ve İletim Sistemi Operatörleri Birliğince (Med-TSO), “Birbirine Bağlı Bir Akdeniz Elektrik Piyasasına Doğru: Teknik ve Politik Engellerin Aşılması” başlıklı bir çalıştay düzenlendi.

Çalıştayda Akdeniz bölgesindeki elektrik enterkoneksiyonlarının verimli ve güvenilir şekilde işletilmesini geliştirmeye yönelik uygulanabilir stratejiler ele alındı. Bu enterkoneksiyonlar, enerji güvenliğini sağlamak, istikrarı temin etmek ve yenilenebilir enerji kaynaklarının elektrik sistemlerine etkin entegrasyonunu mümkün kılmak açısından büyük önem taşıyor.

Uzun süredir birlikte çalışan ve Akdeniz’de birbirine bağlı bir elektrik piyasası oluşturmak için düzenleyici ve teknik koşulları oluşturmayı hedefleyen MEDREG ve Med-TSO etkinlikte; Arap Devletleri Ligi, Avrupa Komisyonu, Avrupa İletim Sistemi Operatörleri Birliği, yenilenebilir enerji sektörü ve Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası’ndan temsilcilerle bir araya geldi.

Etkinliğin açılış konuşmasını yapan EPDK Başkanı Mustafa Yılmaz, Türkiye’nin bölgesel iş birliği konusundaki kararlılığını vurgulayarak;
“Türkiye, enerjiyi bir rekabet alanı değil, ortak fayda ve bölgesel iş birliği için paylaşılan bir platform olarak görmektedir. Küresel enerji yapısının köklü değişim geçirdiği bu dönemde, enerjinin ülkeleri bir araya getiren, kazan-kazan ilişkileri inşa eden bir alan olduğuna inanıyoruz. Biz düzenleyiciler olarak, Akdeniz genelinde güçlü elektrik enterkoneksiyonlarını ve sınır ötesi ticareti mümkün kılacak uyumlu düzenleyici çerçeveleri sağlamalıyız” dedi.

Etkinliğin diğer ev sahibi olan TEİAŞ Yönetim Kurulu Başkanı ve Genel Müdürü Orhan Kaldırım da Türkiye’nin Akdeniz vizyonuna değinerek “Arz güvenliğinin sağlanması ve şebeke esnekliği açısından enterkoneksiyonların ve sistem entegrasyonunun önemi her geçen gün artmaktadır.” dedi.

Türkiye’nin 10 yıl içinde güneş ve rüzgâr enerjisine yönelik 120 GW’lık hedefini hatırlatan Kaldırım; bu kadar büyük hacimde kesintili kaynakların entegrasyonunun şebeke istikrarını ön plana çıkardığını ve bu nedenle bölgesel enterkoneksiyonların daha da kritik hale geldiğini vurguladı.

Avrupa Komisyonu’ndan DG MENA Genel Direktörü Stefano Sannino, çalıştayın açılışında Avrupa Birliği’nin Akdeniz vizyonunu aktararak şunları ifade etti:
“Enerji güvenliği ve enerji dönüşümü, ortak zorluklara en iyi örneklerdir. DG MENA olarak DG ENERGY ile birlikte, Akdeniz Enerji ve Temiz Teknoloji İş Birliği Girişimi olan T-MED’i hayata geçirmeye çalışıyoruz. Bu girişimin amacı, yenilenebilir enerji üretimi ve ticaretini artırmak ve bölgede temiz teknoloji üretimini teşvik etmek. Komisyon, özel yatırımları çekmek ve yenilenebilir enerji ile temiz teknolojilere yönelik altyapı geliştirmek için destek sağlayacak; ancak bununla birlikte düzenleyici reformlar ve özel sektör yatırımlarını teşvik edecek uygun koşulların oluşturulması da büyük önem taşıyor. Med-TSO ve MEDREG gibi kuruluşların çalışmaları bu çabanın temel taşlarından biridir.”

Çalıştayın ilk oturumunda, Akdeniz’deki sınır ötesi enterkoneksiyonların mevcut durumu, Avrupa-Akdeniz projeleri ve Ortak İlgi Projeleri değerlendirildi. Mevcut enterkoneksiyonların nasıl yönetildiğini gösteren örnekler paylaşıldı ve Mısır, Ürdün ve Suudi Arabistan’ı birbirine bağlayan “East Pathfinder” projesindeki son gelişmeler aktarıldı.

İkinci oturumda ise düzenleyici perspektiften, Akdeniz elektrik piyasasının entegrasyonundaki ana zorluklar ve fırsatlar değerlendirildi. MEDREG Direktörü Hasan Özkoc, bölgedeki mevcut enterkoneksiyonların yeterince kullanılmadığını ve bunun Akdeniz’in Avrupa, Orta Doğu ve Kuzey Afrika arasında stratejik bir köprü olma potansiyelini zayıflattığını vurgulayarak
“Enerji alışverişini teşvik edecek, Avrupa ile MENA bölgesi arasındaki mevcut enterkoneksiyonların tam kapasiteyle çalışmasını sağlayacak ve iki kıyı arasındaki enerji tamamlayıcılığını kullanmak için yeni enterkoneksiyonların gelişimini hızlandıracak ulusal düzenleyici, finansal ve kurumsal çerçeveleri benimsemeliyiz. Bu, arz güvenliğini güçlendirmek ve yenilenebilir enerji entegrasyonunu kolaylaştırmak açısından hayati önemdedir” dedi.

Katılımcılar çalıştay kapsamında ayrıca, sınır ötesi enterkoneksiyonların yenilenebilir enerji kaynaklarının (YEK) entegrasyonunu nasıl destekleyebileceği üzerine senaryolar ve stratejiler sundu. Bu hedefin finansmanı, sistemlerin birlikte çalışabilirliğini sağlamak ve Akdeniz elektrik sisteminin sorunsuz işlemesini mümkün kılmak için atılması gereken adımlar -örneğin Akdeniz şebeke yönetmeliği oluşturulması- tartışıldı. Etkinlik, Avrupa Birliği’nin Sınırda Karbon Düzenlemesi Mekanizması (CBAM) üzerine yapılan değerlendirmelerle sona erdi. Bu mekanizmanın küresel karbon azaltım hedefleri ile AB iklim hedeflerini nasıl uyumlu hale getireceği örneklerle ele alındı.

Avrupa Birliği tarafından ortak finanse edilen MEDREG ve Med-TSO, Güney ülkelerinde emisyon azaltımından enerji verimliliği teknolojilerine, sınır ötesi maliyet paylaşımından altyapı yatırımlarına kadar birçok alanda üyelerinin kapasitesini güçlendirmek amacıyla 10 yılı aşkın süredir birlikte çalışıyor.